با عوارض مهم تزریق آمپول آشناشویم

          محمد بهروزی 
            بازدید : 328
          
           نظرات (0)
        

تزريق آمپول چرا انتخاب برخي افراد است چرا آن ها از مصرف دارو سرباز ميزنند و تمايل به تزريق آمپول براي بهبودي خود دارند؟

ايران به لحاظ مصرف دارو جزء 200 کشور نخست دنياست و بالاترين مصرف سرانه دارو در جهان را دارد. در ايران، مصرف سرانه داروهاي تزريقي در سال، چهار برابر ميانگين جهاني است، اين درحالي است که تزريق کردن، به تنهايي و جداي از عوارض دارو، خود فرآيندي خطرآفرين است.

آمپول يا قرص

آبسه، عفونت و ابتلا به بيماري هاي ويروسي و ميکروبي از عوارض تزريق هستند. از سوي ديگر در ميان مردم اين تصور رايج وجود دارد که فرآورده هاي تزريقي به مراتب بهتر از داروهاي خوراکي هستند، اما متخصصان با اين نظر مخالفند و از تزريق به عنوان يک روش تهاجمي با خطر فوق العاده بالا نام مي برند که در سيستم درمان سرپايي ضرورتي ندارد و اين روش را مخصوص درمان هاي اورژانسي (فوري) و يا زماني که از راه هاي ديگر به ويژه راه خوراکي نمي توان استفاده نمود.

چرا تزريق آمپول بهتر نيست؟

1- بيش از نيمي از عوارض به ثبت رسيده در مرکز ملي ثبت عوارض ناخواسته داروها، ناشي از مصرف داروهاي تزريقي بوده است و اکثر اوقات عوارض جانبي داروهاي تزريقي نسبت به داروهاي خوراکي بيشتر است و نبايد به پزشک جهت تجويز داروي تزريقي اصرار کرد.

2- اثربخشي داروهاي تزريقي لزوما بيشتر از داروهاي خوراکي نيست.

3- داروهاي تزريقي مي توانند منجر به عوارض خاصي شوند که با مصرف فرآورده هاي غيرتزريقي، غيرممکن يا کمتر امکان پذير مي باشد. از جمله اين عوارض مي توان به مواردي نظير آسيب به عصب در محل تزريق، آسيب به عروق در محل تزريق، آبسه و يا ساير عوارض در محل تزريق، خون مردگي و خونريزي هاي زيرپوستي، ايجاد زخم و باقي ماندن جاي آن در محل تزريق اشاره نمود.

4- احتمال انتقال بيماري هاي عفوني مانند هپاتيت B، هپاتيت C و ايدز در ميان بيماران، کادر درماني و عموم جامعه در اثر تزريق هاي غيرضروري افزايش مي باد. بديهي است يکي از راه هاي پيشگيري از انتقال اين بيماري ها، کاهش تجويز و مصرف غيرضروري داروهاي تزريقي مي باشد.

5- از آنجا که داروي تزريقي سريعا در خون پخش مي شود، کنترل و درمان عوارض ناشي از داروهاي تزريقي، در بسياري از موارد، نسبت به ساير اشکال دارويي مشکل تر مي باشد.

6- به هنگام تزريق يک داروي تزريقي حتما بايد در مورد بروز عوارض در تزريق قبلي با ساير اشکال دارويي مورد نظر به فرد تزريق کننده اطلاع داد، زيرا بروز مجدد آن عارضه مي تواند کشنده باشد.

7- مصرف بي رويه داروهاي تزريقي به دليل نياز به پرسنل آموزش ديده و تجهيزات خاص جهت تزريق، هزينه تقبل شده توسط بيمار و سيستم بهداشتي را افزايش مي دهد.

8- استفاده خوراکي از داروها آسان تر از تزريق عضلاني است و در عين حال در درمان بسياري از بيماري ها به همان اندازه موثر است. داروهاي خوراکي باعث ايجاد درد يا گسستگي در سد پوستي بدن نمي شوند.

9- اگرچه تزريق عضلاني آنتي بيوتيک ها براي برخي از عفونت ها کاربرد دارد، اما در مورد بيشتر بيماري ها، شواهد موجود استفاده از تزريق عضلاني به جاي مصرف خوراکي آنتي بيوتيک ها، کورتون ها، داروهاي مسکن يا ويتامين ها را منطقي نمي داند.

کدام داروها خيلي به شکل تزريقي استفاده مي شوند؟

از جمله داروهايي که در ايران به طور رايج به صورت غيرمنطقي به شکل تزريقي مصرف مي شوند عبارتند از:

* آنتي بيوتيک ها

فوايد تزريق آنتي بيوتيک ها احتمالا محدود به شرايطي است که در آن ها حصول اطمينان از رسيدن دارو به بدن ضروري است؛ به عنوان مثال در مواردي که بيمار قادر به تحمل داروي خوراکي نيست (مثل تهوع يا عدم توانايي بلع)، يا در موارد شک به پذيرش بيمار (به عنوان مثال به علت فراموشي يا عدم تمايل به مصرف دارو)، و نيز در برخي بيماري هاي خاص، استفاده از آنتي بيوتيک هاي تزريقي مناسب تر است. اما به ياد داشته باشيم که اين تفکر که داروهاي تزريقي قوي تر هستند و تاثيرات رواني بيشتري به دنبال دارند به اثبات نرسيده است و دليلي غيرمنطقي براي انتخاب روش تزريقي به جاي مصرف خوراکي آنتي بيوتيک ها است که ارزان تر، بدون درد و با عوارض جانبي کمتري همراه است.

انواع تزريق

مصرف داروها از راه هاي مختلفي انجام مي گيرد. انتخاب راه مصرف، بستگي کامل به نوع، مقدار و همچنين زمان اثر دارو دارد. در مواردي که ميسر باشد، هميشه راه خوراکي دارو ترجيح داده مي شود. يکي از راه هاي مختلف ورود دارو به بدن راه تزريق است. دارو را مي توان به راه هاي زير وارد سيستم گردن خون کرد:

الف- راه داخل پوستي: در تزريق داخل پوستي، دارو بين لايه هاي پوست تزريق مي شود و اين روش بيشتر در موارد تست هاي پوستي مثل واکسن ب ث ژ و تست پني سيلين به کار برده مي شود.

ب- راه زيرپوستي: در اين روش، دارو در فضاي چربي زير پوست بازو و يا سطح داخلي ران تزريق مي گردد.

ج- راه داخل عضلاني: دارو از اين طريق زودتر از راه زيرپوستي جذب مي شود، زيرا در عضلات عروق بيشتري وجود دارد. در صورتي که بخواهند اثر دارو فورا ظاهر شود و ضمنا نتوان آن را از راه وريدي تزريق نمود، دارو از راه عضلاني تزريق مي شود.

نکات لازم در هنگام تزريق زيرپوستي و داخل عضلاني

1- انتخاب سرسوزن از لحاظ طول و اندازه آن مناسب با بيمار و داروي تزريقي باشد.

2- براي تزريق زيرپوستي، پوست را در محل تزريق گرفته و سرسوزن را با زاويه 45 درجه زير پوست داخل کنيد.

3- براي تزريق عضلاني، پوست محل تزريق را کشيده و تزريق کنيد. اگر بيمار خيلي لاغر است قسمتي از عضله را بگيريد، طوري که يک توده کوچک عضلاني تشکيل شود.

4- تمام سوزن را در نسج داخل نکنيد و حدود 2 ميلي متر را بيرون نگه داريد تا در صورت شکستن بتوان آن را از نسج بيرون کشيد.

5- در صورتي که پس از داخل کردن سوزن، پيستون سرنگ را قدري خارج بکشيد و خون به داخل سرنگ کشيده شود، در اين صورت بايد داروي تزريقي را از نو در محل ديگري تزريق نمود.

6- محل تزريق را ماساژ دهيد تا جريان خون افزايش يابد و جذب دارو بهتر صورت گيرد.در مورد داروهايي که بايد با تاخير جذب شوند (مثل پني سيلين پروکائين)، ماساژ دادن ممنوع است.

داروهاي ضدحساسيت

مطالعات متعدد در باره مقايسه تزريق عضلاني کورتون ها با مصرف خوراکي آن ها تفاوت چنداني در بهبود بيماري ها نشان نداده اند. از طرفي مصرف خوراکي کورتون ها مشکلاتي مثل درد، اضطراب و هزينه هاي مربوط به تزريق دارو را به دنبال ندارد و معمولا به خوبي از سوي بيماراني در هر گروه سني تحمل مي شود و داراي عوارض جانبي کمتر يا ملايم تري است.

ويتامين ب 12 و ب کمپلکس

يکي از موارد رايج در ميان اغلب مردم و نسخه برخي از پزشکان، تزريق هفتگي ب 12 و ب کمپلکس است، اما بهتراست بدانيم کمبود ويتامين ب 12 چندان شايع نيست و در افرادي که رژيم غذايي متعادل شامل گوشت، تخم مرغ، ماهي، شير و ديگر فرآورده هاي لبني دارند، ميزان نياز روزانه آن ها به اين ويتامين برطرف مي شود و ديگر نيازي به مصرف مکمل ويتامين ب 12 ندارند و تزريق هفتگي ب 12 کاري بيهوده و گاهي مضر است.

مسکن ها

يکي ديگر از گروه هاي دارويي که در بسياري از موارد به طور غلط به شکل تزريقي تجويز مي شود داروهاي مسکن است. اين موضوع به حدي بوده که باعث شده در اثر مصرف بيش از حد آن ها به ويژه در مورد ديکلوفناک، عوارض شکل تزريقي دارو با شيوع درخور توجهي به صورت فلج پا در ايران مشاهده شود و در نهايت براي جلوگيري از اين عارضه توزيع داروهاي مسکن تزريقي فقط محدود به بيمارستان ها و درمانگاه ها شود.

در اين باره نيز بايد گفت در مواردي که مسکن هاي خوراکي در دسترس است و بيمار قادر به مصرف خوراکي آن هاست، استفاده از روش تزريقي جايز نمي باشد و جز در مواردي که بيمار مبتلا به درد حاد مي باشد، روش تزريقي جايز نيست و هزينه و خطرات احتمالي بيشتري دارد

ماهنامه پيام سلامتي: .

برچسب ها آمپول،آمپول و ترس،تزریق،تزریقات،مراحل آمپول زدن بچه،واکسن زدن ,